De las falsas idèias sus las lengas

Las edicions Héliopoles venon de faire parèisser un libre (en francés) de la bretona Rozenn Milin e del provençal Felip Blanchet: « Langues régionales: idées fausses et vraies questions » (190 paginas).

I traparetz de qué argumentar vòstras responsas a tota una tièra de frasas totas faitas per portar un discredit a las lengas minorizadas, totas aquelas formulacions que i avètz agut dreit e que tornan coma una sansonha inagotabla: son inferioras, localizadas; son pas de lengas, mas de dialèctes, de pateses; an pas de gramatica (lo primièr tèxte gramatical de l’occitan precedís las gramaticas del francés !) ; an pas d’escritura (vertat que los escrits dels trobadors de far mila ans son pas que pura ficcion!!!) ; òm se compren pas d’un vilatge l’autre; se pòt pas tot dire dins aquelas lengas ; los joves e los vièlhs se comprenon pas; existís pas de literatura (e Mistral agèt pas jamai lo prèmi Nobèl); ……

Pel sòrt actual d’aquela lengas, lo brave Estat francés i pòt pas res e agèt cap de volontat per menar a una disparicion: silenci e repression dins las escòlas (senhal, vergonha); abandon volontari de la populacion; e vos parlam pas del dangièr de separatisme; …

Aquelas lengas, pauròts, servisson de res: son minoritàrias, exprimisson pas que lo passat, inutilas per trabalhar, cap de valor economica, l’ora es a la mondializacion, anam pas despensar moneda per elas,…

Aquelas lengas son un dangièr per la Republica; França a una lenga e una sola: lo francés (de qué fasètz de l’alsacian, del basc, del breton, del catalan, del còrse, de l’arpitan, de las lengas ultra-marinas…: avètz pas d’aurelhas?; parlar una lenga minoritària es discriminatòri (aquò s’apèla revirar la question!) ; avètz pas lo dreit d’utilizar vòstra lenga; favorizan lo comunautarisme; pertòcan l’unitat d’un país (que dempuèi un brave moment confond unitat e unicitat);…

Los dessenhs umoristics del breton Nono son los planvenguts per illustrar la situacion de las lengas.

Pels autors, la tòca del libre es de portar correccion a totas las falsas informacions per fins d’elaborar per França una politica linguistica equilibrada e respectuosa de las lengas, de las culturas e de las gens que las parlan, las vivon e las fan viure. Una tòca capitada mercé a lors explicacions claras e al grand nombre de citacions d’exemples e de situacions de França, d’Euròpa de tota la planeta.

Mas…

Sol punt negatiu, costat occitan, lo Felip Blanchet se pòt pas desseparar de son provençalisme e de sa dificultat a concebre l’unitat de la lenga occitana. Aquò balha, en pagina 25, una carta de las principalas lengas ditas regionalas de França ont en capitalas son marcats los noms de las « langues romanes de la famille d’oc » que serián: auvergnat, béarnais, gascon, limousin, marchois, occitan/languedocien, niçois, provençal, provençal alpin. Domatge…

Lengatgièr Roch