Que dire d’un subjècte tan vast ?

Vos auriái pogut entreténer dels benfaches de l’espòrt sus la santat umana, de sas valors sus las relacions socialas, de son impacte sul rapròpchament dels païsses, etc…

D’un autre band, vos auriái tanben parlat que l’espòrt poguèsse entraïnar de mals a la santat umana. D’efièch, lo còrs a sos limits e tròp d’espòrt pòt èsser marrit per son fonccionament amb las nafraduras, l’usura precòça dels muscles, de las tendas.

Mas o farai pas que son sicuts que foguèron estudiats e que continuan d’o èsser .

Uèi, çò que m’agradèt e que vos vòli racontar, es la preséncia de l’espòrt en respècte amb la lenga e la cultura occitanas.

Fòrça manifestacions esportivas, e de las bèlas, que ligan l’activitat fisica a la lenga, començan de s’espandir en Occitania.

En primièr, Aran fa cada an sa corsa per celebrar la reivindicacion de l’usatge de l’aranés en la 28a Carrera de Aran per sa Lengua que tenguèt luòc aqueste 31 de julhet. “córrer per la lenga” es l’encontre de la diversitat intergeneracionala. Joves e annadits crompan la camiseta e mièg caminan o corron per promòure la lenga occitana. Despuèi 1993, Aran, corres que correràs.

Aital, la corsa de relèu de mai de 1000 km en Aquitània, La Passem, n’es ara a sa tresena edicion. Aquesta corsa per la transmission de la lenga, permetèt d’amassar 67 000 € en 2022. Aquela soma foguèt “despartida entre divèrses projèctes en favor de l’occitan”.

Lo Jornalet a divulgat que la corsa se debanarà del 30 d’abril al 5 de mai de 2024 e percorrerà 1100 quilomètres, per Bigòrra, Comenge, Armanhac, Bearn e las Lanas, siá pendent 6 jorns e 5 nuèches entre Tarba e lo Mont de Marsan.

“L’eveniment a una tièra d’activitats previstas e implica la venda de quilomètres per amassar de fonzes.”

Sa tòca : promòure la lenga e sustot, “semenar dins nòstras consciéncias que podèm pas permetre que desparesca la riquesa mai preciosa qu’ajam.”

D’un biais mai modèst, trapam de passejadas dins de trajèctes mens longs amb d’animacions a l’entorn de la lenga e de la cultura occitanas.

A Lodeva, per exemple, lo Cercle Occitan del Lodevés organiza cada an, lo primièr dimenge d’octobre, “la Passejada de las sopas“.

Se debana en mantun moment fòrt : a la debuta, l’acuèlh en musica davant una bona sopa cauda dona lo vam de caminar, puèi un pauc de camin e al revirat d’una boissièira (emai ailàs siá atacada per las piralas !), un contaire nos ditz qualque raconte interessant en occitan, seguit tornamai d’una bona ora de marcha amb de paisatges encantarèls. Enfin, a miègjorn, l’odor d’una sopa al melsat atira de luènh los caminaires. Ça que là, lo contaire nos convida a un autre raconte abans lo repais. Doncas, ganhats pel rire, podèm esperar, cadun amb son bòl a la man, dins la longa fila que mena al topin de sopa. Encara una istorieta o un pauc de musica o de cants trad nos preparan a l’escorreguda del vèspre. Subran, amagats dins un prat, contaires e musicians nos divertisson encara abans la darrièra estapa fins a la sala de fèsta ont caufa un autre potatge. E per acabar de rompre nòstres botelhs, se debana lo balèti que nos amaluga complètament dins los revòls baugs de las danças gaujosas. Amb aquò, res d’estonant que l’endeman, ajam mal pertot, mas aurem lo còr aürós !

E per acabar, “cantem Nadal, Nadal encara”, qu’es de sason e lo “se canta” qu’es devengut lo cant fetiche del “Tolosa Football Club”.

Emilia, lo 21 de decembre de 2023