Uèi, vos prepausi una cronica ortalana per vos faire quauquas proposicions d’òbras de menar per aver unas recòltas de legums e de fruta de primièra malgrat las condicions climaticas, lo rescalfament e la manca d’aiga. Ara (francament), soi pas segur de la resulta se seguissètz aquò al pè de la letra. Mas, coma se sap jamai…

Cal pas doblidar d’asagar los agapants. L’acant, que cante ! Pas besonh d’agreta per faire vinagreta. L’agrifol cèrca la preséncia del grifol. L’albespin vòl res saupre del solelh-colc. L’agrimolièr cèrca sa molhèr. Vos cal crompar un duffle-coat per parar del freg los albricòts. Tant qu’aurem alh e ceba, poirem cosinar. L’amora amorosa fa pas lo morre. L’api, jamai una agaça lo tastèt per cantar. Asagador qu’asaga es simbòl d’esperança. L’aurinhòl a pas nòu plumetas. Barraquets en ensalada a la barraqueta. A belòta, lo bigarrèu copèt a carrèus. Lo margue del bigòs es paire dels bastets. Al boisson folhat, lo cap li vira de la ronda del lop, de la lèbre e del rainal. Lo bolet-campairòl vos fa de ben, lo bolet de canon fa mal. Que l’ase se mange pas los borrons ! Lo ser, jos la ramilha, las canilhas jògan a la manilha en familha. La carabassa, bèl temps amassa. Plantarem las carabenas e manjarem las tomatas rojas e maduras. La bosa de vaca favoriza la creissença de las tomatas Còr-de-buòu. La cardabèla fa la bèba, se l’òm i ditz pas qu’es bèla. La carròta es charraira : a pres lenga amb un buòu. Castanha o marron, tala es la question. Lo pegòt cauçava las carchòfas. La caucida es cosina dels pesticidas. Lo caulet crenta lo frèg (Bon : Vos demandatz se sabi plantar los caulets ? Ma responsa es tota simpla : non). La ceba de Sitor b’adòba tot. La ceboleta jòga a la bimboleta. Los cèrvis presan lo cerfuèlh. Las cerièras, la plena panièra. Las cerièras fan las fièras. Pòdi pas sofrir l’aire risolièr del cerisolièr ! Del temps del rei Ceset, se manjavan ceses. Cò dels ceses, los apòstols èran setze. La chauchòla lança la vesprada de trabalh del jardinièr. Lo cinoglòssa supòrta pas la diglossia. Citrolha, pòdes venir en patrolha : me fas pas paur ! Volèm alenar : que la clorofila se desfile pas ! Los closquets jògan al cluquet. M’estonariá plan que la coa de mandra s’amistance amb lo gola de lop. Jamai se vegèt un codonhièr crompar esclòps al cordonièr. Coja roja, vent o ploja ! La coloquinta fa estossegar. Lo cordilh es la linha dreita la mai segura. Lo cornisson es un brave polisson. Anirai quèrre plants de correjòlas a Borijòlas. Annada de misèria : pas un sol plant de corropias que madure ! Los peses an bona coscolha. Qual-a pensariá de maridar la cosconilha amb un glacet de vanilha ? Lo creisselon vòl totjorn crèisser. La crisantèma avança mai d’una version. La cupidona a mai d’una sageta a son arc. Quand Alaric pòrta capèl, tòques pas lo descaucèl. Òbra amb lo descaucèl, te ganharàs lo rausèl.

E per tornar a l’afar del bilinguisme que vos tafurèt fa una quinzenada, aquesta afirmacion evidenta : « En francés, se ditz : le potager ; en occitan : l’amic vièlh ».

Ortalan Roch (de seguir)