L’occitan coma totas las lengas a conegut, coneis e coneisserà de cambiaments, o benlèu despareisserà !…

Una lenga es pas superiora a una autra! Mas malurosament aquela idèa es estada emesa per reduire al silenci de lengas coma l’occitan.

Dempuèi l’edicte de Villers-Cotterêts (Francés lo primièr en 1539) fins uèi, l’occitan foguèt combatut, amb coma ponch d’òrgue las leis sus l’escòla (tresena republica) interdisent l’utilizacion e l’aprendissatge, punissent tot locutor susprés a parlar la lenga mairala.

 Occitània a conegut de braçatges de populacion, d’invasions, de luchas intèrnas e extèrnas ( Al Andaluz, catars, catolics e protestants, guèrras mondialas, guèrras colonialas…)

La Glèisa, sovent mai poderosa que la reialtat a l’Edat Mejana, a impausat sas leis, influït sus la societat feudala que pauc a cha pauc a agrandit son domeni e son influéncia per impausar lo francés coma lenga unica…

 Alara perqué uèi s’interessar encara a l’occitan?

Per sa dimension culturala e sas raices nombrosas ensajam de transmetre la lenga nòstra, non pas perque es la melhora, mas coma tota autra lenga, motor de las idèas, dels actes… ! De que vòl dire una lenga se pòrta pas un projècte de viure amassa? De que volèm: partejar, respècte de l’autre, set de coneissenças, amor… o alara competicion a tot va, destruccion de las ressorsas, sòmis quimerics de societat ideala e de libertat(s) pels mai amonedats…)?…Òc, l’Òme es un «gèni», un gèni del ben …e del mal: los poderoses an lo poder, los febles… las micas!

Dempuèi lo sègle dels «Lumes» vivèm (en França) dins un mond liure, protegit, democratic e mercé l’ascensor social se pòt capitar!

 Capitar, benlèu! Mas uèi, davant l’ascensor las filas d’espèra s’alongan perque totes o pòdon pas prene ! ( nb: Populacion en França en 2023: 68 milions, en 1900 : 40)

La dictatura e lo poder absolut menan a las catastròfas, als genocidis!

La democracia, nos protegís d’aquelas orrors, malgrat sas imperfeccions e los modèls economics e politics de melhorar perque de milions de gents «subrevivon» dins fòrça païses democratics!

Anatz, al còp que ven , e parlatz occitan, macarèl!

(N’avètz aquí dejós l’audio en cas que los de ràdio Lengadòc siagan a la ramassa per lo pòdcast.)