La guinhada de Nadau !
sus RÀDIO LENGADÒC. (Picatz sus l’imatge, i tombaretz)
Diga ! Un conte de Nadau vegetarian, l’istòria d’un piòt, un piòt coma n’i a tant-e-maites, un piòt coma vos e ieu, enfin mai que mai coma vos…
Èra un polit piòt pas d’a fons ordinari qu’aquel que vos dise, dau plumatge negre amb de rebats verds, dau còl lòng en forma de ponch d’interrogacion e de la mèca roginosa, longassa que pendolejava. Son paire, piòt de competicion, èra estat premiat au concors agricòla de Montfavet e sa maire, piotassa de nauta grana, èra sortida de Bosigas !
En mai, nòstre piòt se sabiá piòt, vòle dire, sabiá d’instinct que l’intelligéncia li fautava. Es una causa rara e de remarcar que la màger part dels piòts que nos enròdan pòdon pas caupre dins sas plumas.
Èrem dins lo temps de Nadau e nòstre piòt, tot piòt qu’èra, vesiá ben que la Tanta Nina qu’èra encargada de la galinièira, la tatà tanturla e devòta dau mèstre de l’ostau, tirava quauques bens de sas pregàrias davant la grèpia qu’èra aquí tocant dins lo corredor dau mas. La peta-candèla ne tornava totjorn plan lunada e embellinada, semblava tocar lo Cèl. Un jorn que la devòta daissèt la pòrta entre-dobèrta, crèsta bassa e umila, los uòlhs eneblalhats, la mèca tombanta, l’aucèl se gausèt sarrar de la grèpia e formulèt sa demanda a l’Enfanton :
– Jesusnèl, n’ai un confle d’èsser tan colhon, dona-me l’intelligéncia, aquela qualitat qu’es tan presada a cò dels òmes.
Vai te’n saupre per de qué, l’Enfant de la grèpia aguèt un moviment de simpatia davant lo capborditge de l’aucèl. Pasmens trastegèt un brieu :
– Siás plan segur qu’es çò que vòls ? L’intelligéncia per un piòt es un pauc coma la beutat per l’arcèli o l’onestetat per un deputat, servís pas a grand causa…
Lo guindard insistiguèt, alara lo pichòt Jèsus accordèt.
Sulpic, nòstre piòt sentiguèt coma un grand lum que s’alucava dins son granièr. Mercegèt l’Enfantonèl e se’n tornèt dins lo pati amb tota la polalha que s’afairava. Las piòtas clocissián de lo tornar veire tan coquin amb aquela beluga d’intelligéncia dins los uòlhs que lo rendiá irresistible.
Mas, lèu-lèu nòstre piòt entendèt la vacuitat d’aquelas vidas polalhièiras. E, subretot, comprenguèt a d’unas remarcas de la tanta Nina coma sos companhs de misèria e el s’anavan faire convidar per lo ressopet de Nadau que se sarrava, comprenguèt coma s’anavan faire plumar, coma s’anavan faire farcir los labèls roges, coma el lo rei de la fèsta s’anava faire claufir lo tafanari amb de rabassas gròssas coma d’uòus…
Se pensèt primièr de s’enfugir cap a las Americas mas èra pas tant aisit qu’aquò per un piotàs de traversar la vila velha de Nadau, de préner l’avion amb lo plan d’urgéncia sanitària e lo cobrifuòc. Seriá pas anat plan luònh.
Mai lo cotèl dau sanaire se sarrava, e mai nòstre piòt se calcinava e se vesiá rostit…
Alara per se tirar d’aquela marrida postura se’n tornèt veire l’Enfant de la grèpia :
– Ò Enfanton, te’n prègue tira-me d’aquela, vese que t’agrada d’èsser enrodat d’un ase e de bedigassas, pren-me a ton servici, as que de faire de ieu un piòt santon !
L’Enfant se faguèt pregar un brieu, per manièira, mas puòi pietadós :
– Crentes pas, ai una idèa, vai en patz !
Nòstre piòt se sentiguèt venir bèl, grand, grandàs, grandaràs, piòt, piotàs, piotaràs, piotarassàs ! E tot son èsser s’enregdisissiá, tot son cadavre se tresmudava… Es antau qu’una velha de Nadau çai-venguèt un piòt gigant, un piòt de boés, de carton e de pasta mastegada.
Es antau que la nuòch de Nadau siaguèt adobat animau totemic de la comuna de Niana e que faguèt la bona fortuna dels Innocents.
Mas, volètz que vos diga ? Vautres que m’escotatz, cresètz-me anetz pas cercar d’embolhs, demoratz coma sètz es la clau dau bonaür qu’en mai a Niana sèm fòrca gents, sèm plan braves mas podèm pas aculhir tota la bestiesa e tot lo colhonitge dau mond.
Enfin, es çò que ne dise ieu !
La guinhada de Nadau de l’IEO34. E, rau !
Adobat a partir d’un conte espanhòl de Emilia Pardo Bazán
0 commentaires