Una de las revendicacions màgers de l’occitanisme es lo bilingüisme, qu’aquò siá per una senhaletica bilingüa o per una educacion bilingüa, etc. Las reüssidas dins aquel domeni son plan importantas e dignas d’elògis. Pr’aquò, la còla de Jornalet cresèm que deuriam cambiar d’encastre mental pr’amor qu’aquel bilingüisme implica, d’un caire, la reconeissença de la superioritat del francés e, d’autre caire, lo refús de totas las autras lengas del país talament estrangièras, mas talament dignas, en favor de la lenga dominanta. A mai, segon qualques sociolingüistas que presam, lo bilingüisme es simptòma de mòrt de la lenga.

Dins aquel sens parlava la sociolingüista Carme Junyent, defuntada en setembre passat, qu’aparèt sos dreches lingüistics fins a sa darrièra alenada. Ela disiá que la bilingüizacion es un dels primièrs simptòmas que los patís una lenga qu’es a mand de morir[1].

Dins aquel sens, Junyent, assegurava que lo bilingüisme tuava lo catalan e qu’èra lo multilingüisme, per contra, que podiá salvar aquela lenga. “Tanlèu bilingüizada una comunautat, i a una lenga qu’eissorda o que servís pas, e qu’es remplaçada. D’autre caire, quand i a de societats ont totes parlan plusors lengas, degun quita pas de parlar la siá. Se crèa d’estrategias de comunicacion. Quinas que sián. E las lengas se mantenon diferenciadas”.

De fach, los occitans sèm ja una societat multilingua, mas agissèm coma las societats bilinguas. L’estat a decidit de privilegiar los monolingües d’una sola lenga qu’es venguda la dominanta, de sòrta que totes sèm bilingües, cadun en sa lenga e en la lenga dels privilegiats. Aquela situacion fa que los que parlam la lenga pròpria del país nos atrobam dins la meteissa situacion que las comunautats lingüisticas immigrantas e qu’avèm sonque la lenga dels privilegiats per l’article 2 per comunicar amb los autres.

Per tant, quitem d’escometre pel bilinguisme en favor del multilingüisme, e ensagem de remplaçar la revendicacion “bilingüisme” per “almens en occitan”. Volèm pas una senhaletica bilingüa ni mai una educacion bilingüa: volèm que totas doas sián almens en occitan. En d’autras lengas, perqué pas? Mas nosautres, çò que volèm es almens l’occitan.