L’occitan suls emponts

Uèi, lo cronicaire del dijòus se farà critic teatral per parlar de tres espectacles vistes fa gaire : dos òmes-solets e una tropa.

Un tròç de camin

Lo Cristròl Calmetas s’es inspirat del libre de Joan Bodon La Grava sul camin e ne conta una part (d’aquí lo titol: Un tròç de camin ) dins un òme-solet. Los passatges causits rendon compte d’unes episòdis essencials que balhan una coeréncia a l’ensemble: l’enfança de l’eròi, lo STO, las dificultats bèla del moment del retorn al país ont l’eròi se trapa fàcia al mesprètz del monde,… Un espectacle prigondament uman que vos traspòrta plan coma cal dins l’univèrs del Joan Bodon.

Occitania sortís del placard

Lo Florant Mercadièr contunha de virar amb sos espectacles L’Occitanie pour les nuls, Les contes du placard, De chez moi à chez moi,… Anóncia per lèu una quatrena proposicion que nos tarda d’apreciar.

Fa gaire èra a Argon dins la programacion de Fasètz la Lenga en Cabardés. Dins l’encastre d’un talhièr, contèt son itinerari dempuèi sa prestacion improvisada per una television a l’atge de 6 ans. Diguèt tot çò que deu a Robèrt Martí e a Padena, a Glaudi Sicre, a son paire e a totas las ancianas e los ancians que li fisèron unes racontes.

En serada, reprenguèt son Occitania pels nuls. Amb tota l’experiéncia aquesida, se contenta pas de dire son tèxte, mas sap rebombar sus las remarcas e reaccions del per presentar de son biais Occitania dins sos divèrses aspèctes (geografia, istòria, cultura, contes,…), en passant a la lèsta d’una sequéncia l’autra, d’una lenga l’autra (lo francés, per precisar) amb un umor permanent jos divèrsas fòrmas e jos d’angles originals e inatenduts. Atal, los espectators se’n van mens piòts e mai assabentats sul subjèct. Segur que se prometon de manjar al mai lèu un brave aligòt-salsissa!

La Pastorala dels Volurs

La tropa de TIO-La Rampa presentèt lo divendres 7 de març, a Ventenac de Cabardés, la pèça La Pastorala dels Volurs, escrita en 1957 per Max Roqueta.

Pastorala, o puslèu anti-pastorala, que, dins aquel raconte, la conclusion es plan diferenta de las fins de las prestacions bravonetas del temps de Nadal. Es la musica dels escuts e la cobesia que son lo còr del subjècte e l’afrontament de classas entre rics païsans e barrutlaires finòts per la possession d’una caissetta plan garnida.

Òm se trapa dins la situacion del rescontre entre lo gos e lo lop dins la faula deLa Fontaine : val mai èsser rics e angoissats de la possession de sos bens o paures e liures d’amistats e de rescontres?

Los cinc actors encadenan aisidament e gaujosament las diferentas scènas, salpicadas d’unes moments musicals, pel mai grand plaser del public que multipliquèt los aplaudiments a la fin de la representacion d’una istòria sens morala menada de man de mèstre per la tropa, amb una fin que vos daissa liure de tirar a vòstra idèia la conclusion de çò contat o de demorar dins l’interrogacion prigonda e pivelanta.

Coma occitanistas, nos agrada plan de seguir un espectacle del tot al tot en occitan e sens concession (Lo Max Roqueta, lo pauròt, vegèt sa pèça mesa en scèna unicament en francés). Pels maluroses e las malastrugas que mestrejan pas l’occitan, lo tèxte en francés desfila just a l’ensús de la scèna. De qué copar cort a totas las prevencions rapòrt a l’utilizacion de la lenga nòstra…

Fasètz-los virar, macarèl!

Cal sotalinhar tanben e saludar lo volontarisme e la prestacion tecnica de la tropa fàcia a las dificultats d’utilizacion artistica d’una sala polivalenta per transformar l’espaci en una vertadièra scèna de teatre amb sos decòrs, lums, television francimandejaira : aquò vòl dire doas camionetas de transpòrt e de temps de bricolatge, de montatge, de reglatges e de desmontatge… Grandor e misèria dels artistas occitans…

Alara, vista la qualitat dels espectacles proposats, es del ròtle de las associacions occitanas de los faire virar, de los programar e d’obrar per los faire dintrar dins unes rasals que practican (de costuma e de marrida fe) l’estanqueïtat rapòrt a la creacion occitana e dins las salas equipadas pel teatre. Un sol mòt d’òrdre : fasètz-los virar, macarèl!

Tres-còps Roch

• La descobèrta del tresaur, moment-clau de La Pastorala dels Volurs (©Marc Ginot)