Una lenga comuna novèla aplanta son tibanèu al país. Es pivelant pels occitans qu’an ja plan viscut aquò. De segur las condicions son desparièiras. Atau ges d’interdiccion d’usatge e d’ensenhament dau francés.
Contunha d’èsser celebrat d’una retorica lausenjanta. Mas s’espicham ben, trapam de similitud que fa la mecanica de la trapèla.

Primièr la desqualificacion de la lenga. Per l’òc foguèt radicala, un patès remandat a las escobilhas de l’istòria. Pel francés es la desqualificacion coma « lenga d’avenidor », ja facha pels « elits » e tot çò que « comunica ». Institucions, mèdias e bisness dison que son utilitat serà residuala pel futur. Autra similitud : l’obligacion. L’interdiccion de l’occitan e de son ensenhament s’acompanhava de l’obligacion d’aprene la lenga d’avenir. Uèi l’Estat s’afana amb estrambòrd per la condicion indispensabla au cambiament de lenga. Fa la lenga comuna novèla obligatòria. L’es ara per totes los nivèls d’ensenhament, ges de diplòma se pòt passar sens ela qu’es pas pus estrangièra amor qu’es obligatòria. E los anoncis bilingües de tota mena son tanben aitant de leiçons aviadas, un « Assimil sociau » per la lenga comuna novèla. Enfin, per que la lenga comuna venga unenca, cal un autre element essencial : la dominacion. Veirem que la trapam tant uèi coma ièr

La traduction de cette chronique sur Midilibre.fr