Qué de nòu ? Dempuèi de temps ara, pas res d’autre que Nòstre Sénher Còvid.
Gràcias a el, sèm a venir especialistas en virologia, en reanimacion, en lenga de pelha o de fust, coma vòles, en filosofia tanben, que me non diràs qu’es pas l’escasença de se questionar sus çò que sèm e lo mostre qu’engendrèrem, e fin finala en economia…
Per çò qu’es domeni medical, m’engardarai plan de dire qué que siá. Per la lenga de fust, i a los que decidisson e de còps nos prenon per de nècis, mas la critica es aisida, mai que mai quand non avèm de responsabilitat, e los que soni las sos-mèrdas politicas, las moscas merdassièras, te daissi endevinar qual son, (espèri que son los meteisse que per ieu…), sabes, los qu’aprofièchan de tot per far passar lor discors asirós. Per la filosofia personala, cadun se desembolha ; amb lo confinament rencontram fòrça miralhs en çò nòstre, e ara avèm lo temps de los veire e se veire. E per çò qu’es de l’economia, i compreni pas res. Un, dètz, cent, mil miliards d’euros…non compreni, coma quand contempli lo cèl estelat. Lo barril de petròli d’un prètz negatiu…non compreni. Es lo principi de l’ofèrta e la demanda ? E ? Es mai que mai una evidéncia qu’òm afortís a nosautres tre la joventut, coma l’educacion religiosa. I se pòt aderir…o i soscar… la màger part del monde seguís.
Me fau pas cap d’illusions sus la seguida, lo « i aurà un abans e un aprèp »…de cracas ! L’umanitat me desconsola. De veire l’animalum investir las vilas m’agrada fòrça. Seriam lèu remplaçats e Gaïa, la nòstra polida planeta blava passariá a autra causa. Doncas tot aquò èra a afortir la meuna misantropia. Urosament qu’aguèri l’escasença de faire un pas de costat. Veni de passar las cinc darrièras setmanas dins un Ehpad. Pas encara coma un resident, veirem mai tard benlèu. (Me calriá fòrça cambiar de punt de vista mas coneisses « d’aquela aiga non beurai »…). Non, cossí dire, coma ajudant, en qualitat d’ex- quinesiterapeuta – a la retirada dempuèi cinc annadas-, per portar remèdi a l’abséncia dels professionals abituals, suspectats de poder portar lo Nòstre Sénher Còvid (N.S.C), per faire cort lo Diable, per aquela encencha. Un pauc coma la pissacauda dins una mongiá.
Doncas aquí m’as dins l’Ehpad, un diluns lo matin, una masqueta (passada) sus la cara, las mans sonhosament desinfectadas al gèl idroalcoolic – un gèst tan repetit que soi estonat que las mans se non foguèsson rompudas en escombres al cap de las cinc setmanas-, e fau la virada del proprietari amb B…, que ja coneissiái. Non a cambiat, aquel jove, dempuèi cinc annadas. Es l’anèl que connecta tot a l’Ehpad. Per lo moment, fasèm una tièra de los o puslèu de las- los òmes son fòrça mens nombroses – que devi veire. Sus la pòrta de las cambras, pastilhas rojas per suspicion de N.S.C, rossèlas per contacte suspectat, e una fòto de la tenguda que cal engulhar per dintrar. Estil cosmonauta. Pas per ieu, que me devi ocupar pas que dels autres. A mesura que las setmanas passaràn, i aurà de mens en mens de pastilhas rojas e rossèlas. Un tèst –per los residents e lo personal- se revelarà negatiu per totes, a priòri…mas la fiabialitat d’aquel tèst essent defectuosa ,val mai prevenir que garir, las mesuras decididas a la debuta continuèron d’èsser aplicadas. Es a dire repais dins la cambra, alunhament de las taulas dins la sala comuna, respècte- quand es posssible- de las distàncias, e saique lo picar de la dalha, la defensa de las visitas. Ara, dempuèi qualques jorns a la seguida de la resulta del tèst, aquelas son permesas amb fòrça precaucions. Los visitaires non dintran dins las parets, un tibanèl es estat plaçat dins lo jardin e los residents e eles pòdon se veire e se parlar a distància, mascats totes, de segur sens se tocar.
Aquò dich, foguèt una experiéncia de la bonas ; per ieu, de tota manièra, e espèri fòrça modestament que foguèri util. Del temps de la meuna activitat professionala, los ostals de retirada non èran ma lentilhada. Me vesiái – a tòrt o drech – coma un mercenari. Ne’n dirai pas pus, mas totjorn pensèri que caliá un o mai d’un quinesiterapeutas salariats puslèu que liberals. Doncas, me vaquí immergit. Plan planet, indentifiquèri infirmièras, assistents sanitaris, personals de servici ; non es aisit quand totòm es mascat, e a la debuta quand disiái bonjorn en crosant qualqu’un, sovent aviái ja rescontrat aquela persona qu’aquò fasiá rire… Immergit dins una comunautat estonanta, atrasenta, sovent emocionenta. Un personal atentiu, que coneis los residents, totes, e son istòria personala, e çaquelà son mai que seissanta. Una relacion familiala.
Un mond a despart, aimablament descalat, un rebat del mond de defòra, ont la natura de cadun ressortís, en ben e en mal, amb lo vielhum las masquetas (encara elas) tomban. Plan planet, en çò d’unes, sentiguèri de lagui, de la lassièra de la vida, de jornadas que se passavan sens la jòia d’una visita d’un amic, de la familha. Perqué persistir, perqué soi encara aquí, qué faguèri al Nòstre Sénher per que non me prenguèsse… Parli pas que de los que non an perdut las aucas, saique los pus maluroses. Los autres vivon dins un mond que lor aperten, diferent per cadun. S’i cal fondre, se daissar anar, pas jamai ensajar de rasonar. E mai per moment me sentiguèri ben dins aquel mond…D’unas me convidèron – ieu e tota la meuna familha, si vos plai- a son maridatge, d’autras me parlèron de las piramidas d’Egipte, de la vida vidanta al Vietman, de la lor educacion rigorosa impausada per lors parents, tot aquò en qualques minutas, sens que poguèsse parlar e sens que comprenguèsse lo ligam entre los sicuts. I a com’aquò fòrça anecdòtas…que me gardi preciosament. Si, pas qu’una. Un jorn m’an dich que me podiá ocupar d’una que venia de sortir de la pastilha roja. A la debuta me mandèt cagar – a la vinha se vòls- per gèst que non parlava, e non insistiguèri. Pauc a cha pauc, me daissèt la préner per lo braç. Puèi rarament una pichona riseta, lèu contenguda… E lo darrièr jorn, un sorire luminós e « vous êtes gentil »… la cresiái muda ! Pres al salt, li bretonegèri « plan mercé, mas sabètz, non soi gentil, la mameta de la femna disiá non soi gentila que gentil a pas qu’un uèlh ».
Me’n soi anat. Los tornarai veire. Aqueste matin, ausiguèri sus France Inter que de gents avián tirat a la Kalachnikov dins una maternitat en Afganistan. Lo mond normal ?
Joan Burc, mai 2020