Per Pentacosta, que lo paure el, sabe pas ont lo placèron.
M’arrestère de matin per beure lo cafè au bar de Fabrègas. Aquí m’aculhiguèt la tèsta de gondòla de l’endrech, Pentacosta, un vièlh nascut benlèu en l’an mila uòch cent sòrbas que, gras coma una codena e debonorièr, èra ja au talh, en se faguent una rinceleta au vin blanc. Quand dintrère, n’èra a son primièr de la jornada que s’annonciava per èsser longassa :
– Pichòt, que fasiá a son veire de vin abans que de se lo glopejar per lo melhor tastar, pichòt, plaça-te ben que seràs quichat !
Puòi, a la cantonada, coma per se justificar :
– E òc, de tant que virarà la posaraca, aurem pas la secada ! N’i a que manjan son ben, ieu, m’aime mai de lo beure.
Se lo mond d’aquí l’an escaissat Pentacosta, es pas que, mai qu’un autre, siaguèsse estat tocat per lo Sofle Sant, luònh se’n manca, mas que grand fug-l’òbra davant l’Etèrne èra a la nòça coma un vèrme dins lo formatge, lo jorn qu’aprenguèt que lo govèrn anava raubar, au paure mond que se crèban, un jorn feriat, per li pagar las rendas, a el, que s’engloriòla d’aver pas jamai levat una palha de per tèrra !
E lo vièlh fenhant, tre me veire, d’estacar son bot. Antau filosofava aqueste matin que vos dise :
– Aqueste mond es pas pus per nautres ! Agacha aquela mandrolha, aquel fangàs de lièch, aquela estrassa de mercat, aquela figura de gòbi…
M’ensenhava dau menton, per la carrièira, una micoqueta que fasiá pissar un chinet pomponejat, abilhat d’un impermeable roge –lo temps èra a la pluòja- de seguida a aquel de sa patrona que ne cargava un tot parièr en mai cortet.
– Sas, ne rebala un viatge aquela ! Agacha-me son morre d’anguila, sembla un formatge lavat ! E ben, figura-te que sèm dau meteis temps, avèm manjat los quatre-vint bèl temps i a, e fa pas gaire encara èra mai rufada qu’una passarilha de novembre. Dintrèt en clinica per se faire alisar lo caratge, desfronzir, despassir, conflar las popas, pompar lo grais d’un costat, botoxizar de l’autre, remontar lo cuol e veja-me aquò, un carnaval, sembla ara una panturla, una sucèla escaufabraguetas, pas mai.
– Segur qu’es pas una dròlla de las sèt beutats mas pasmens es mai agradiva, emai siague de farlabica, a agachar passar qu’una mameta negravestida, gibosa, panarda e encrocada de’n pertot…
Adieu barraca ! Èra lançat e coma se ditz, aviá lo bochon a la rigòla :
– E son con de chin, lo veses, son con de chin ? Lo càmbia de vestit cada jorn e un còp per setmana –saique lo dimenge- lo fa manjar dins un restaurant dau Clapàs, un restaurant per chins !
Verai que, ma canicha de ma canicha, lo vièlh repapiaire dau còl de camisa enregdesit per la crauma podiá envejar lo chin, çaquelà aviá pas d’a fons tòrt. Podèm pas qu’èsser en chancèla, quand vesèm ara la plaça que tenon las laissas dels subre-mercats reservadas als animaus de companhiá, de las mangisclas a las banastas, dels colars a las joguinas…
– E a la tele, l’as vista la reclama ? Lo plat fin e adobat per dire “t’aime” a un cat qu’a ges talent e que ronca sus un coissin de seda.
E òc, sèm dintrats dins l’edat, nautres que n’avèm pas pus, de las mutualas per los animaus, mas tanben dels espitaus e dels bordèls per chins. En mai, los nòstres trenta milions d’amics consumeires, quand son luònhs d’aqueles luòcs de perdicion, an drech coma totòm d’anar au contentièr amb de “sex-toys” estudiats pas que per eles, daquòs que disèm en lenga nòstra, en bons descendents dels paures catars, consoladors per un consolamentum un pauc particular… Puòi per se destibar, aprèp sa partida de patas en l’aire, lo vòstre companh melhor, s’aquò es son bon desir, se poirà banhar dins lo jacuzzi concebut especialament per son confòrt. Pas qu’aquò !
Pentacosta èra, aürosament, plan luònh de mas soscadissas -n’auriá petat un fusible, lo paure- fasiá la cançon emai la debitava :
– E los cementèris ! Me siái daissat dire, per Gauta-de-Fetge[1], sa vesina de per l’androna, que s’èra crompada una concession a perpetuitat dins un cementèri per chins…
Me venguèron dos vèrses de Caussou de l’Olivièr qu’aplechère per l’ocasion :
– “Dau Caravenc fonsut cap a tu ai gingolat,
E monta mon jaupau, Ò mon Mèstre ben-aimat…”[2]
– Alara, se t’i metes, tu tanben… mas me diràs pas, son timborles lo mond !
– E, avètz pas vista la darrièira mòda que nos ven d’Alemanha !
– Ò, d’amondaut, me mesfise, nos venon sonque d’emmèrdas, e de las bèlas…
E, ieu, d’escampar l’esca :
– Non, mas aquò es benlèu una bona idèa e vos pòt concernir.
– ?
– Aval, an començat de deslocalizar los vièlhs. Òc-ben, una mameta, un papeta que t’encombra, d’aquò rai, basta de li pagar l’anar sens retorn cap a las Espanhas, la Romania o en Tailàndia que los ostaus de retirada i son plan mens cars. Vos diriá pas de finir vòstra vida au solelh d’Andalosia ? Nos petaçariam amb la coope, vos poirián mandar lo vin per Correos[3],que crebèssetz pas de set.
Lo peis veniá de picar :
– Mon amic, escota-me plan. Fas plan de m’o dire, m’auràn pas per suspresa ! Se per mos nonanta, dins pas gaire, me vese la familha arribar en disent « Papet, t’avèm crompada una bilheta, vas far un viatge polit ! », me tirarai de davant en m’escampant dins lo potz ! Per un còp beurai d’aiga, e auretz pas que de barrar la portanèla… Macarèl, volèm morir au país ! Òi, volèm morir au país !
Lo Montamametas, la Gèsta dau Montamametas, IEO Lengadòc edicions, 2019.
0 commentaires