Plan sovent l’institucion rend normau çò qu’es aberrant e denega la realitat. Atau ne va de la Constitucion que proclama que i a pas de minoritat dins lo país. Ne va tot parièr de l’istòria domeni de contaralhas e fantasmes que finisson per faire lei. Ven de sortir una revista plan bèla e garnida suls reis de França. La traparetz en çò daus mercants de jornaus, endreches que vos
aconselhan de frequentar amor que son luòcs de la vida-vidanta de la cultura e de la democracia.

Dins aquesta revista se trapa en plaça bèla lo Carlesmanhe, Carolus Magnus. Es presentat coma un fondator dau reiaume coma s’apren tanben a las escòlas. I a tanben de mapas que presentan l’empèri d’aqueste Carolus que a sa capitala i balhan un nom plan francés, Aix la Chapelle. Aquò’s plan bon per presentar una França dominant Euròpa tota. Mas i a un hic. Lo Carlesmanhe èra un franc, es a dire un alemanic. Jamai parlèt un mot de roman, un nom dau rèire francés, mas lo francic, un parlar alemanic. Sa capitala èra e demòra Aachen dins lo lander de Renania-Oestfalia, pròche de la joncion daus tèrmes d’Alemanha, d’Olanda e de Belgica. Èra un empèri aleman sus Euròpa e çò que venguèt França n’èra una part totalament dominada. Dire que Carlesmanhe es francés es coma dire que los emperaires
Augusta o Neron èran reis de França.

La traduction de cette chronique sur Midilibre.fr